Het nieuwe onderzoek bouwt voort op de vorig jaar in Nature gepubliceerde studie naar 'Safe and Just Earth System Boundaries' (planetaire grenzen). De conclusie daarin was dat de meeste van de vitale grenzen waarbinnen mensen en de planeet kunnen gedijen, zijn overschreden. In hun nieuwe onderzoek identificeren Gupta en haar collega’s nu de ‘Safe and Just Space’ (veilige en rechtvaardige ruimte), waarbinnen schade aan mens en natuur kan worden geminimaliseerd en toch voor iedereen kan worden gezorgd, en zetten zij de paden uit om die ruimte te bereiken en te behouden.

Nu al krimp

Toekomstprojecties tot 2050 laten zien dat de veilige en rechtvaardige ruimte als gevolg van ongelijkheid zal krimpen, tenzij urgente transformaties plaatsvinden. De enige manier om in iedereens behoeftes te voorzien en ervoor te zorgen dat samenlevingen, bedrijven en economieën gedijen zonder de planeet te destabiliseren, is door de ongelijkheden in de toegang tot en het gebruik van kritieke hulpbronnen van de aarde, zoals zoet water en voedingsstoffen, te verminderen – naast het inzetten op economische en technologische transformatie.

Uit de nieuwe studie blijkt dat ongelijkheden en overconsumptie van eindige hulpbronnen door een minderheid van de wereldbevolking de belangrijkste oorzaken zijn van deze krimp. Een minimum aan hulpbronnen bieden aan diegenen die momenteel niet genoeg hebben, zou veel minder extra druk op de aarde uitoefenen dan de druk die momenteel wordt veroorzaakt door die minderheid die te veel hulpbronnen gebruikt.

Joyeeta Gupta: ‘We beginnen ons te realiseren welke schade ongelijkheid toebrengt aan de aarde en mensen. Toenemende vervuiling en slecht beheer van natuurlijke hulpbronnen veroorzaken aanzienlijke schade aan mens en natuur. Hoe langer we doorgaan met het vergroten van de kloof tussen degenen die te veel hebben en degenen die niet genoeg hebben, hoe extremer de gevolgen voor iedereen. De ondersteunende systemen die onze manier van leven, onze markten en onze economieën ondersteunen, beginnen in te storten.’

Een leven zonder armoede

Als de Earth System Boundaries het ‘plafond’ vertegenwoordigen waarboven aardse systemen niet langer stabiel en veerkrachtig kunnen blijven, en aanzienlijke schade kunnen toebrengen aan mens en natuur, dan vertegenwoordigt de Safe and Just Space een ‘fundament’ dat ons het minimum toont dat de wereldbevolking nodig heeft van het aardse systeem om een ​​leven te leiden dat vrij is van armoede. De ruimte ertussen is de ruimte vol kansen die we kunnen benutten.

Om deze ruimte te bereiken roepen de onderzoekers op tot verandering op drie terreinen. Ten eerste moeten we veranderingen doorvoeren in de manier waarop we de economie runnen, door nieuw beleid en nieuwe financieringsmechanismen te vinden die ongelijkheid aanpakken en tegelijkertijd de druk op natuur en klimaat verminderen. Ten tweede gaat het om efficiënter en effectiever beheer, delen en gebruik van hulpbronnen op elk niveau van de samenleving – inclusief het aanpakken van de overconsumptie van sommige gemeenschappen die de toegang tot basisbronnen beperkt voor degenen die ze het meest nodig hebben. En tot slot moeten we investeren in duurzame en betaalbare technologieën, die essentieel zullen zijn om ons te helpen minder hulpbronnen te gebruiken en de veilige en rechtvaardige ruimte voor iedereen te ‘heropenen’ – vooral daar waar die ruimte er niet of nauwelijks meer is.

Publicatiegegevens

Joyeeta Gupta, Xuemei Bai, Diana Liverman, Johan Rockström, Dahe Qin, Ben Stewart-Koster et al.: ‘A just world on a safe planet: a Lancet Planetary Health–Earth Commission report on Earth-system boundaries, translations, and transformations’, in: The Lancet Planetary Health, Volume 8, Issue 9, e706 - e713 (11 september 2024). DOI: 10.1016/S2542-5196(24)00167-0